Kulturprisen

Ordførar Andreas Wiese delte ut kulturprisen til Mary Aasen

Luster kommune sin kulturpris 2023 går til Mary Aasen, for innsats for frivillig arbeid og formidling av kulturarv.

Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen. Den er òg meint å vera til  inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid.
Kulturprisen kan delast ut til einskildpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.
Kulturprisen blir delt ut kvart år, så sant det finst høvelege kandidatar. Luster kommune har delt ut kulturpris sidan 1985. 
Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning.  Saman med eit diplom er kulturprisen også ein gåvesjekk på kr 15 000 og ei blomsterhelsing.

I nominasjonen av kandidaten til årets kulturpris heiter det: 

Ho står på for bygda og for kommunen. Enten det er Helselaget eller Folkeakademiet eller hjelp med noko som skal skje, så er ho alltid lett å spørje, og når ho er med då skjer det. 
Ho har og vore mykje med i filmprosjekta om Kulturen i Naturen i Luster Kommune, der dei snart er i mål med å lage ti filmar.
Ho har unik kunnskap om lokalmat, bidreg med sin kompetanse både i møte med flyktningar, skule, barnehage og generelt på arrangement. Det bør og nemnast at ho stiller opp på omsorgssentera rundt om og spreier glede om tradisjonsmat til bebuarane.
Kandidaten vår har gjennom ei årrekke vore aktiv innan arbeid i frivillige organisasjonar. 
Ho har vore leiar samanhengande i 40 år, for eitt og to frivillig lag i året.
Fyrst var ho leiar i husflidlaget for heile kommunen og ho var sjef for husflidmessa ei rekkje år.
Ho har vore leiar for Jostedal skule og ungdomskorps og stemnegeneral for korpsstemna når korpset hadde 15 års jubileum.
Ho var med å starta opp att Folkeakademiet Luster og er framleis leiar der i tillegg til at ho er leiar i Jostedal Helselag. Til Helselaget sitt 100 årsjubileum var ho med å laga film om stølslivet på stølen Breisete. Ho har og vore svært delaktig i filmen Vatn som dokumenterer flaumen i Jostedalen i 1979 og livet etterpå.
Det skal også leggjast til at ho alltid er positiv og ei ekte Ja-dame for bygda si og for resten av kommunen. I nominasjonen er det streka under at: kandidaten vår får kulturprisen for innsats for frivillig arbeid og formidling av kulturarv.
Det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til deg:  Mary Aasen.

Kulturprisvinnar 2022 Johan Edvin Hilleren

Luster kommune sin kulturpris 2022 går til Johan Edvin Hilleren, for innsatsen med å fremja fysisk aktivitet og friluftsliv.

Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen. Den er og meint å vera til  inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid.

Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Kulturprisen kan delast ut til einkeltpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.

Kulturprisen vil bli delt ut kvart år, så sant det finst høvelege kandidatar.  Luster kommune har delt ut kulturpris sidan 1985.

Ordføraren Ivar Kvalen delte ut prisen med desse orda:

I nominasjonen av kandidaten til årets kulturpris  heiter det:

Kandidaten vår har gjennom ei årrekke vore aktiv innan aktivitetstilbodet i heimbygda si.

Kandidaten var leiar i det lokale idrettslaget på -80 og -90 talet, og han (for kandidaten er ein mann) var med å starta opp det populære påskerennet som i dag har over 70 startande kvart år, for det meste born.

Han var også med på å laga til lysløypa i bygda der det kvar veke om vinteren vert arrangert cuprenn for små og store.  Men «bordet fangar» so da heiter, og no har han køyrt løyper i nesten 50 år. Til stor glede for mosjonistar, bygdafolk, hyttefolk, turistar og ikkje minst borna på Veitastrond.

Dei flotte skiløypene inn mot Tungestølen og Nyestølen har gitt alle som er på Veitastrond flotte naturopplevingar og gode sjansar til å halda seg i form.

Utan desse skiløypene ville ikkje bygda vore på langt nær ein så attraktiv destinasjon i vinter- og påskeferie som den er i dag.

Det vert og køyrt løyper på bøane slik at dei fleste har den unike moglegheita at dei kan gå på ski i flotte løyper frå si eiga stovedør. Desse vert brukte av dei unge og gjer at ein lærer seg å gå på ski frå dei kan gå på føtene. Lysløypa vert og nytta av skule og barnehage. Alle desse løypene på Veitastrond har utvilsamt gitt fastbuande og besøkande stor auke i trivsel i alle desse åra.

Veitastrond er som regel sikra snø om vintrane - og i påsken kan det på ein solskinnsdag vera kø i løypene. Ingen er spente på om det er oppkøyrte løyper kvar dag, då dette er «sjølvsagt» når Johan har ansvaret for dette.

Han har hatt fleire verv, var ein av dei ivrigaste som kjempa for at Nye Tungestølen Turisthytte skulle bli bygd oppatt og initiativtakar bak hengebrua mellom Nyestølen og Tungestølen. Ei viktig bru som knyt desse to stølane til kvarande for fotturistar. Men og ei bru som vert endå viktigare no når turisthytta på Tungestølen er komen opp att.

I forbindelse med bygginga av den nye hytta var han ogs ein av dei ivrigaste lokale forkjemparane for dette. Han hadde sjølv arbeidet med å grava ned straumkabelen frå Vårstølen til Tungestølen.

Kandidaten vår er no over 70 år og til tross for uendeleg med dugnadstimar for lag og organisasjonar i heimbygda si Veitastrond, så takka han ja til å gjera «comeback» i styret til Veitastrond Idrettslag.

Det skal også leggjast til at han alltid er ein positiv og ekte JA-mann for bygdi si, Veitastrond. I nominasjonen er det streka under at:

kandidaten vår får kulturprisen for sin innsats for å fremja fysisk aktivitet og friluftsliv.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning.  Det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til deg:   Johan Edvin Hilleren

Saman med eit diplom er kulturprisen også ein gåvesjekk på kr 15 000 og ei blomsterhelsing.

Luster kommune sin kulturpris 2021 går til folke- og kyrkjemusikar Helene Myklemyr Bolstad.

Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen. Den er og meint å vera til  inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid.

Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Kulturprisen kan delast ut til einkeltpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.

Kulturprisen vil bli delt ut kvart år, så sant det finst høvelege kandidatar.  Luster kommune har delt ut kulturpris sidan 1985.

I nominasjonen av kandidaten til årets kulturpris  heiter det :

Kandidaten vår har gjennom eit langt «musikkliv» gleda eit stort publikum. Musikkglede viste kandidaten vår tidleg. Det vert fortalt at som «attpåklatt» i ein familie på fem, viste kandidaten tidleg glede i å høyra på når den eldre broren brukte platespelaren, og sjølv om kandidaten ikkje kunne lesa så valde vedkomande melodiar ut i frå fargen på platecoveret.   

Kandidaten vår har ikkje lagt skjul på at song og musikk har hatt stor verdi for oppveksten, og minna frå barndomen inneheld også dei mange gode relasjonane til dei «eldre» og meir erfarne formidlarane av songskatten. Dette å akkompagnera til song og allsong vart ein naturleg, men viktig del av den vidare musikk-karrieren.

Kandidaten vart korpsmusikar frå 12 års alderen, og framleis er «musikken» like viktig som jobben. Alt frå ungdomsåra spelte kandidaten periodevis mykje i helgane. Men utdanninga vart likevel prega av eit ynskje om tene pengar…

Kandidaten var allsidig i forhold til å spele ulike instrument, og status pr i dag er nok at kandidaten har praktisert på gitar lengre enn trekkspel. Det høyrer også med til CV’en at vedkomande også har spelt bassgitar i eit pop-band. Men mest profilert vart kandidaten i gruppa «Hesjevoll og Myklemyr».

I 2004 – 20 år etter Oddvar Stegegjerdet døydde – deltok kandidaten i minnemarkeringa i Parken i Gaupne, og på same tida vart det teke initiativ til å starte opp att Luster trekkspelklubb. Om lag fem år seinare, til kappleiken i Jostedal, i 2009,  tok kandidaten også initiavtiv til å produsere ein CD med arkivopptak av hardingfelespel frå Jostedal.

Kandidaten vår deltok også i Nordisk Meisterskap i Folkmusik, i Sælen i Sverige, i 2011, og erobra tittelen som Nordisk Meistar saman med dei andre medlemane i Gamlebanken Spelemannslag, - den gongen som gitarist.

I 2015 skjedde eit visst sjangerbyte, der trekkspelet også vart teke inn i kyrkja som bruksinstrument. Men kunnskap og kjennskap til kva andre driv med innanfor folkemusikken førte kandidaten vår inn i det organisatoriske arbeidet. Dette var ein type arbeid som styremedlem i Jostedal Spel- og dansarlag og Sogn og Fjordane Folkemusikklag. Kandidaten vår vart også nestleiar i Folk ORG  frå 2013 – 2018 - den største folkemusikk og danseorganisasjonen i Norge.

Den heiter vidare i nominasjonen av kulturpriskandidaten vår:

Gjennom eit langt musikkliv har kandidaten vore den fremste eksponenten av å føra vidare Oddvar Stegegjerdet sin spelestil på trekkspelet sitt. Men vedkomande har også ført vidare store delar av tradisjonsmusikken i Luster, og då spesielt frå Jostedalen.  

Men dei seinare åra har kandidaten også, saman med felespelaren John Oddvar Kandal frå Breim, vore med på å føre vidare tradisjonsmusikk frå andre stader i «gamle-fylket» vårt.

Avslutningsvis skal det også nemnast at som eksamensoppgåve ved Ole Bull akademiet i 2017 forfatta kandidaten oppgåva:  Oddvar Stegegjerdet – komponisten og tradisjons-bæraren. Som ein unik trekkspelvirtuos er kandidaten vår med på å heve kvaliteten på framføringane både som solist, i duettar eller gjennom gruppespel. Men som leiar i ulike grupper opp gjennom åra har kandidaten også vore med på å setja sitt preg på andre si utføring av denne musikken. I dag er kandidaten vår også kjend som ein kyrkjemusikar, og med eit instrument som i utgangpunktet ikkje var vanleg i bruk til det føremålet. 

I nominasjonen er det streka under at:

kandidaten vår bør få kulturprisen for sin innsats for formidling av tradisjonsmusikken i distriktet vårt.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til deg Helene Margrethe Myklemyr Bolstad.

Saman med eit diplom er kulturprisen også ein gåvesjekk på kr 15 000 og ei blomsterhelsing.

Luster kommune har delt ut Kulturprisen sidan 1985. Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen.

Men og for å vera til inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid.

Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid.

Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning.

Kulturprisen kan delast ut til einkeltpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.

Kulturprisen vil bli delt ut kvart år, så sant det finst høvelege kandidatar.  

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det :

Kandidaten har gjennom meir enn 30 år vore viktig for formidling av visuell kunst til folk – ikkje berre i kommunen vår, men også i distriktet.

Kandidaten har i alle desse åra vore den som har vald ut kunstnarar og gjort avtaler med desse. Svært mykje fritid har gått med til drifta av galleriet og formidling av kunst.

Det heile starta med ei interesse for kunst og ikkje minst formidling av kunst så tidleg som i slutten på tenåra. Så vart det lyst ut ei stilling som lærar i folkeskulen i 1960-61 - vis av vis Urnes stavkyrkje.

Kandidaten vår lanserte ideen med å starte Galleri Walaker 300 - som vart opna 24. mai 1990.  Dette i samband med slekta sitt 300 års jubileum som drivarar av Gjestgjevarstaden.
Familien hadde då i nokre år drive restaurerings-arbeid på bygningane knytt til hotellet. Særleg den store låven, oppførd med gjenbruk av materialar frå stavkyrkja som stod i bygda, var i dårleg forfatning. Mellom anna av den grunn var det viktig å redde bygninga.

Hermod Nitter Walaker fekk Luster Kommune sin kulturpris i 1991 for dette arbeidet.

For å gjennomføre eit restaurerings arbeid av denne storleiken var det avgjerande å finne eit føremål som bygningane kunne brukast til. Kandidaten vår kom opp med ideen om å bruke lokala til galleri og kunstutstillingar.  I 1990 vart den første kunst-utstillinga opna. Sidan den gongen har det vore fast opplegg med to ut-stillingar kvart år, med verk i frå 8 - 12 kunstnarar kvart år. Slik at vi gjennom desse 30 åra har hatt mogelegheit for å få sjå og oppleve mange lokale, nasjonale og internasjonale kunstnarar.
Her kan me ikkje trekka fram alle, men nemner: Knut Rumohr, Signe Weka, Geir Hjetland og Oddvar Torsheim. Mellom dei nasjonale finn me namn som: Ørnulf Opdahl, Nico Widerberg, Rolf Nerli og Kjell Nupen. Av internasjonale kunstnarar kan me også nemna Robin Brown frå England og skulptøren Kati Casida frå California og USA, – men med røter frå Luster.

For kunstnarane har det å få stille ut i Galleri Walaker 300 vorte motteke med ei glede, og det har vanka komplement som eit fantastisk og eigen-arta Galleri. Mange ynskjer å få koma attende, og enkelte kan skilta med meir enn 3 utstillingar.

Galleriet er eit av dei større og viktige private i distrikts Norge. Det har vore og er ein viktig del av turist-perla Solvorn sine attraksjonar. Det høyrer kanskje med i planane framover at bygda også skal få seg den første skulpturparken.

Kandidaten var også ivreg initiativtakar og med-spelar for å arrangere seminar om filosofen Wittgenstein sitt arbeid og teoriar. Dette seminaret i Solvorn er no inne i sin 10. sesong.I nominasjonen er det understreka at:
kandidaten vår bør få kulturprisen for sin innsats for formidling av visuell kunst i distriktet vårt.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til deg Oddlaug Marie Bringe Walaker.

Under opninga av Luster kommunestyre sitt møte, torsdag 19. desember føretok ordførar Ivar Kvalen tildeling av den kommunale kulturprisen. Han presenterte kulturpriskandidaten slik:

Luster kommune har sidan 1985 delt ut Kulturpris. Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen. Men og for å vera til  inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid.

Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Kulturprisen kan delast ut til einkeltpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.

Kulturprisen vil bli delt ut kvart år, så sant det finst høvelege kandidatar. 

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det:

Kandidaten vår har vore dirigent for eit skulekorps sidan 1984, i snart 40 år, dvs. meir enn halve livet hennar og største delen av korpset si historie. Jostedal Skulekorps vart stifta i 1975 og har i dag ca 20 medlemar og speler på små og store arrangement i bygda og i resten av kommunen. Men korpset deltek og på stemne rundt i landet.

Korpset er ein del av korpsrørsla i landet vårt, og som historisk må reknast som ein av dei viktigaste kulturskaparane i bygdene våre. Me som nominerer kulturpris-kandidaten ynskjer at dirigenten vår skal få kulturprisen for den fantastiske innsatsen ho har gjort for korpset og alle ungane ho har lært opp til korpsmusikantar.

Kvart 2. år vert det teke opp nye aspirantar og dirigenten vår «tek dei i lære» - stadig like optimistisk, iherdig og tålmodig.

Dirigenten vår har gjort ein innsats som på ingen måte kan målast gjennom den godtgjeringa ho får. Me ynskjer difor at dirigenten vår kan ta i mot kulturprisen som ei påskjønning og som ei takk for innsatsen
– men også som representant for ein viktig del av kulturlivet i Luster kommune.                 

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Og det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til deg Marie Fredheim.

Det synlege beviset på kulturprisen er eit diplom med Johannes Flintoe sitt motiv frå Noreg sitt kultursenter gjennom mange tiår: «Munthehuset» i Kroken, og ein gåvesjekk på 15.000 kroner.

I samband med opninga av kommunestyremøte den 13. desember, på rådhuset i Gaupne, kunne ordførar Ivar Kvalen dele ut kommunen sin kulturpris.

Luster kommune har sidan 1985 delt ut Kulturpris.

Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen. Men og for å vera til  inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid. Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. 

Kulturprisen kan delast ut til einskildpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng. Kulturprisen vil bli delt ut kvart år, så sant det finst høvelege kandidatar. 

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Interessa for song og musikk vart aukande etter kvart som denne kroppen voks til. Men alvor vart det liksom ikkje før med fagleg oppfølging og instruksjonar frå den første læremeistaren på gitar og song i kulturskulen. Det vart etter kvart også sceneframføringar - sjølv om «bandet» ikkje hadde noko namn. Elev i kulturskulen var han allereie som 11 åring, og det forholdet skulle vare i 14 år.

Den opplæringa og undervisninga som vart gitt i kulturskulen har vore avgjerande for den utviklinga som kandidaten vår har vore i gjennom. Ei særleg stor rolle spela distriktsmusikaren Bjørn Gisle Seter, frå kandidaten vår var 15 år gammal og i heile 8 år framover.

I denne perioden fekk kandidaten også viktig erfaring og korreksjonar gjennom samarbeidet i ungdomskoret Røyst, leia av den same Seter.  

Men det er gjennom øving og samspel med andre gode musikk-krefter at dei mest talentfulle føler at det «går framover», og her har kandidaten mange å takke for godt samarbeid og inspirasjon. Særleg vil Leon Lunde, Inge Ronny Kvåle og Bjørn Tore Årøy stå fram som gode eksempel på dette samspelet.

Kulturpriskandidaten har medverka som solist på mange ulike arrangement. Frå 2011 der kandidaten deltok i MGP lokal (melodi Grand Prix) og kom på 2. plass i Sogn og Fjordane sin finale i Florø, og på Sogndal kulturhus sin 20-års jubileums-konsert. Dei siste åra har han mellom anna medverka som solist saman med symfoniorkesteret Ung Symfoni på deira julekonsert-produksjon i 2012, og i fleire år vore ein av songarane i julekonsert-produksjonen «Desembernatt», saman med profilerte artistar som Tone Damli Aaberge, Olav Stedje og Sigrid Moldestad.

Det å stille opp på arrangement og å få opptre for eit interessert publikum har alltid vore «draumen» med karrieren. I desse dagar gjennomfører kandidaten heile 14 julekonsertar rundt om i heile fylket. Her og varierer samarbeidet musikalsk frå artist-samarbeidet Julesong til Indre Hafslo Spelemannslag.

Studioarbeid har det også vorte i 2018, med ein CD produsert  med gruppa «Folk Flest» og ein påfylgjande turne.

Den musikksjangeren kandidaten vår likar best å opptre med ligg i gata «klassisk» -  ein song-sjanger i den forstand at kjende balladar også etter ei tid vert klassiske…

Kandidaten vår har over tid vorte spådd ei karriere langt utover den lokale marknaden. Men som han sjølv ved fleire høve og i intervju har lagt vekt på så er dette først og fremst ein kjær hobby som har gitt mange gode opplevingar. Og for å bruka kandidaten sine eigne ord… «så er den beste opplevinga å ha eit publikum som likar det som blir servert …». Planen på kort sikt er i alle høve å få fortsetja arbeidet og hobbien som i dag.

Kandidaten vår fekk også Draumestipendet i 2014 - eit samarbeidsprosjekt mellom Norsk kulturskuleråd og Norsk Tipping. Gjennom denne stipendutdelinga er eitt av måla å synleggjere kommunen sitt arbeid for barn og unge, og at stipendet vert ein  inspirasjon og eit bidrag til å oppfylle mange unge kulturutøvarar sine draumar. Til dette hadde kandidaten vår fylgjande kommentar: Min draum med songen er alltid å bli betre.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot  til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Og det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til deg

Einar Bolstad.

- Du er herved invitert til å koma fram for å ta i mot eit synleg bevis på kulturprisen som er eit diplom, og ein gåvesjekk på 15.000 kroner.

Luster kommune har sidan 1985 tildelt sin Kulturpris. 

Bakgrunnen for den kommunale kulturprisen har vore, og er framleis, å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen. Men og for å vera til  inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid. Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning.  Kulturprisen kan delast ut til einskildpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Kandidaten som i år får kulturprisen til Luster kommune nyt stor respekt for kunnskapen han sit inne med, og som han gladeleg delar med andre. Han er framleis engasjert i kulturhistorisk arbeid, så vel i bygda som i heile kommunen. Det er i seg sjølv utfordrande å prøva å gje ei opplisting av aktivitetar og oppdrag kandidaten har vore bort i utan å oversjå vesentlege område.

Me vågar oss likevel til å nemna noko av det kandidaten har gjort, eller vore ein pådrivar til å få til….

Kommunen er i ferd med å fullføra eit imponerande verk av «Gards- og ættesoge» for Luster kommune, der mange har gjort mykje godt arbeid. Kandidaten har vore sentral i det lokale arbeidet med innsamling av detaljopplysningar og breiddekunnskap om slekter og slektsforhold. Dette er tidkrevjande arbeid, og ein må ha både tolmod og spesielle interesser for å gjera ein fullgod jobb. Kandidaten har, med sitt tidlegare innsamla materiale, dokumentert fakta omkring gamle hus i grender og bygdelag. Kandidaten fekk mellom anna som spesialoppgåve, å finna opplysningar om alle prestane i Hafslo prestegjeld, noko som også er teke med i «Gards- og ættesoge».

Men for å få tak på desse opplysningane, måtte han reise ein god del rundt om i landet. Mange telefonar og reiser har det vorte, men aldri har det kome krav på dekning av utgifter.

Sommaren 2003 var det 125-årsjubileum for kyrkja på Hafslo. Kandidaten samla då tilgjengeleg historisk materiale, om riving av den gamle stavkyrkja og bygging av den nye kyrkja som me har ¡ dag. Det vart samla dokumentasjonar som bilete og opplysningar om alle prestane, klokkarane og kyrkjetenarane i denne bolken. Kandidaten laga og eit eige hefte som og i dag vert nytta som informasjon om kyrkja, og brukt ved «open kyrkje» om søndagane i sommarhalvåret.

Kandidaten har og ei stor Interesse for, og kunnskap om utvandrarhistoria. Såleis deltok han under utvandrarjubileet i 1994, der han stilte opp i høveleg historisk antrekk, og fylgde då «Statsråd Lemkuhl» til Bergen. Kandidaten hadde også laga eit eige program med framsyning av gamle bilete og ei orientering om desse.  Av dei mange som utvandra til Amerika, er det mange av etterkommarane som kjem «heim», og søker etter slekta si. Desse tek kontakt og får assistanse frå ein som er dyktig i bruk av dataverktøy inn mot kyrkjebøker og liknande hjelpemiddel.

Song og musikk er eit anna område kandidaten er dyktig på. Me veit han har ei god songrøyst og spelar fleire instrument. Mellom anna har han vore organist på Svalbard. Han vart og i mange år, nytta som kyrkjesongar spesielt ved gravferd.

Det må og nemnast at kandidaten er ein habil målar, noko som kan dokumenterast med fleire måleri av han, ikkje minst noko som måleriet av bestefaren er eit godt døme på.

Kandidaten har vore sentral i etableringa og oppbygginga av husmannsplassen «Fluga». Han stiller opp på arrangement  på denne kjende husmannsplassen, der me kan dra nytte av hans breie, historiske kunnskap.

Kandidaten har med bakgrunn i det engasjementet som er nemnt  hatt mange turar til Statsarkivet i Bergen. Han har arbeidd spesielt med Skiftearkivet i Bergen, for å få fram opplysningar ved sal av gardar, og eigartilhøve ved skifte. Dette har vore viktige opplysningar han nytta i arbeidet med «Gards og ættesoge». For å gå inn i desse arkiva, måtte han læra seg å lesa gotisk skrift. Dette krev både interesse, tolmod, forståing og kopling av samanhengar.

Kandidaten har gjennom fleire tiår, eit arkivmateriale av stor historisk verdi. Dette gjeld m a intervju av eldre folk som fortel levande om situasjonar som i dag er historie. Det er og eit omfattande bildearkiv.

Vedkomande har vore, og er, sølv ein aktiv fotograf ved tilstellingar, arrangement og spesielle hendingar. I tillegg har han brukt mykje ressursar på «avfotografering» av gamle bilete og fotoalbummar. Kandidaten ligg langt framme i bruk av data som hjelpemidel, og var tidleg ute i å ta i bruk data som hjelpemiddel i sitt kulturhistoriske arbeid med innsamling og registrering av historisk materiale. Såleis er mykje av bildearkivet hans digitalisert. Han held seg oppdatert på dataområdet og med utvikling av dataprogram og maskinvare.

Til intervju, opptak m m, nyttar han utstyr han sjølv har finansiert. I tillegg til investeringar i datautstyr, har han og investert i kostbart fotoutstyr.

Kandidaten evnar og å sjå framover, og er oppteken av at  arkivet kjem etterslekta til gode. Han innser at korkje han eller nokon av hans nærmaste kan vidareføre arkivet. Dette er noko for ålmenta, og er av historisk verdi for framtida.

Arkivet hans var med på å utvikle ideen om å få i stand eit lokalhistorisk arkiv. Der kunne ein samle og lagre denne samlinga, og andre sine som og er av kulturhistorisk interesse, på ein forsvarleg måte med omsyn til branntryggleik, temperatur, fuktigheit, lys m.m.

Som nemnt innleiingsvis, er det uråd med ei fullstendig og rettferdig opplisting av heile det kulturhistoriske arbeidet som er lagt ned gjennom ein  mannsalder. Det er først når du går inn i det historiske arkivet  at du forstår omfanget av arbeidet som er utført over lengre tid. At kandidaten i tillegg er ein person som har vore mykje nytta i ulikt anna kulturelt arbeid og i samband med arrangement gjennom fleire 10-år, gjer vedkomande til ein vel kvalifisert kulturpris-kandidat.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Og det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen til Kåre Alme.

Det synlege beviset på kulturprisen er eit diplom, og ein gåvesjekk på 20.000 kroner.

Under opninga av kommunestyremøte i Gaupne den 16. desember vart kulturprisen for 2016 delt ut.
I sin tale til kulturprisvinnaren minna ordførar Ivar Kvalen først om kva som ligg i statuttane for prisen. Der presiserte han også at Luster kommune vil bruke kulturpris og kulturstipend til å gje betre vilkår for kulturarbeidarar i kommunen, og for å tene som inspirasjon for alle som driv aktivt kulturarbeid. Kulturprisen skal særleg vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid.

Kulturprisen skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning.  Kulturprisen kan delast ut til einskildpersonar, organisasjonar eller institusjonar som har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng.

I nominasjonen av årets kulturprisvinnar heiter det:

Kandidaten vår har lagt ned eit enormt stort arbeid for idretten, ikkje berre i bygda og kommunen vår, men i heile fylket. Mange vil sikkert hevda også utanfor fylket. Barn og unge i nærmiljøet har i kandidaten vår hatt ein ansvarleg og god leiar, trenar og eit førebilete i over 50 år.

Prisvinnaren har delteke i frivillig arbeid i form av leiarverv, styreverv, trenarverv og dugnadsarbeid generelt i Hafslo i.l., Luster idrettsråd, Sogn og Fjordane skikrins og anna organisasjonsarbeid innan både kultur og næringsliv i fleire årtider.

Han var med å dra i gang turrennet Hafslovatnet Rundt i 1962 som det første turrennet i Sogn og Fjordane, vart trenar og krinsinstruktør og hoppdommar i 1969 og for dei fleste i dag kjend som  «primus motor» for etableringa av Sogn skisenter på Heggmyrane.

Lokalt er prisvinnaren kjend som ein som seier «ja» til det meste.  Ei valnemnd i Hafslo idrettslag har sjeldan fått nei på spørsmålet om å ta på seg eitt eller fleire verv i laget – for same året. Dette er også ein av grunnane til at han har figurert som styremedlem i laget frå 1962 og til 2004. Leiar i laget var han også i 4 av desse åra. Likevel er det skigruppa han har lagt ned mest dugnadsarbeid i, både som leiar og rennleiar på Hafslovatnet Rundt, langrenn, alpin- og hopprenn. Hoppinstruktør har han vore sidan 1969 og til i dag.

I inneverande periode er han også styrerepresentant i Luster idrettsråd, og med bakgrunn i sin erfaring og innsikt i utviklinga av ulike idrettar har han engasjert seg i arbeidet med utvikling og utbygging av idrettsanlegg.

Kulturprisvinnaren var som nemnt aktiv med å få etablert Sogn skisenter på Heggmyrane, og var styreleiar frå 1980 – 1990. Han leia arbeidet med utbygginga av langrenns-  og  alpintanlegget frå 1980 – 1987.

Prisvinnaren har over tid også lagt ned eit stort arbeid i Sogn Skikrins, først som  krinsinstruktør i hopp  frå 1970 - 1980, medlem og leiar av hopputvalet, anleggsutvalskontakt frå 1970-1986,  anleggsrådgjevar for hopp i 1974 og langrenn i 1983 i Norges Skiforbund.

I Sogn og Fjordane Idrettskrins har han vore møtande medlem av styret frå 1974 og nestleiar i perioden 1983-1988.

Han har også konstruert Kvamsbakkane på Hafslo, Kleivabakkane på Langeland i Førde og Seljesetbakken i Hornindal. Han har vore kretsdommar i hopp frå 1984 og forbundsdommar frå 1987.

Og med ein slik bakgrunn er det her også på sin plass å nemna at han har vore aktiv skihoppar frå 1952 til 2004, 5 KM (krinsmeister) - titlar i hopp senior og 3 KM i kombinert senior. Han vart fylkesmeistar i hopp i 1971 og kombinert i 1974 og i 1976. Som veteran har han gjort seg bemerka også internasjonalt under Verdsmeisterskapet der han tok sølv i 1998, bronse i 2003, bronse i kombinert i 1996 og i 2003.

I statuttane for kommunen sin kulturpris heiter det at den skal vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid, og at den heller ikkje skal ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men det er heile kommunen sitt ynskje om at me i fleire år framover skal få dele dine erfaringar og nytte kunnskapane dine i arbeidet med å vidareutvikle aktivitetstilbodet for born og unge.

Per Birger Lomheim tok i mot prisen som i tillegg til ein gåvesjekk på kr 20.000 også er ein diplom og ei blomsterhelsing.

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Heilt frå i ungdommen har kulturpriskandidaten vår vore aktiv i «ly og lag». Då Sogn ungdomslag hadde sine årvisse stemne rundt om i fylket, var kandidaten vår som oftast med og deltok i «amatør-tevlingar» der han deklamerte dikt. Noko kandidaten hadde ei spesiell evne til. Innlevinga og framføringa, sjøvsagt utanboks, førte til at han gjekk sigrande ut or desse tevlingane … gong etter gong.

Ved ungdomsstemner i Fjærland gjekk han to gonger over fjellet dit med flagg som hadde ei eiga historie. Flagget var utan unionsmerke som hadde vore påbode medan landet vårt var i union med Sverige. Sogn ungdomslag som del av Noregs ungdomslag var med å påverka kampen for det reine norske flagget. Luster ungdomslag hadde skaffa seg eit flagg utan unions-merke alt før dette var vedteke.

Då Sogn ungdomslag feira jubileum i Fjærland var det kandidaten vår, saman med tre andre frå Luster som gjekk over fjellet med det gamle flagget. Det same gjorde dei ved 100 års jubileet i1998. Dei var også med på ei markering i Trondheim same året, og det gamle flagget er no i trygg lagring i ein safe i Luster Sparebank.

Luster ungdomslag hadde tradisjon for å driva med mange aktivitetar der kandidaten vår både var med og samtidig var ein pådrivar for å få andre med. Mellom anna var det mange gonger amatørteaterarbeid med mykje øving og flotte framsyningar. Laget gjorde seg synleg i vide krinsar, og dette førte også med seg at dei tok på seg arrangøransvaret for  «Sogne-stemna» eit år. Dei fekk ofte i stand program-kveldar som dei la ned mykje arbeid i, og det er i dag denne kulturelle innsatsen, ikkje berre for si eiga interesse, men for lokalsamfunnet og kommunen me i år ønskjer å markere med Luster kommune sin kulturpris.

Framleis kan me be han Anders om eit dikt når det høver. Spørsmålet er berre kva for eitt me vil høyra? Så hentar han fram frå minnet det eine «gullkornet» etter det andre. Det er imponerande at det han lærde som ung, framleis sit friskt i minnet hans i ein alder av 84 år.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Og det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å gje kulturprisen for 2015 til deg Anders Kvam. Prisen er på kr. 20.000 i tillegg av eit diplom og blomsterhelsing frå Luster kommunestyre.

Anders Kvam får kulturprisen av ordførar Ivar Kvalen.

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Årets kulturpris vinnar kan kanskje best karakteriserast som den av våre lokale talent som har hatt trekkspelet på magen frå 10-årsalderen. Då starta han å spela med Oddvar Stegegjerdet.

Som nominasjonen godt har poengtert så skal bakgrunnen for at han starta spele trekkspel visst nok vera at han «tyranniserte» familien med blokkfløytespel døgnet rundt, og for å få levelege forhold i heimen, valde dei kjøpe han eit trekkspel.

Det er i denne samanhengen også rett å leggja til at den nominerte meir eller mindre også er eit produkt av den kommunale musikkskulen. Vedkomande var faktisk elev i det første kullet i 1978, same året som han og fekk sitt første trekkspel. Lærarar på trekkspel var Torodd Joranger og Stein Næss. Oddvar Stegegjerdet var òg ein stor inspirator dei første åra.

Den nominerte var borte frå musikken i nokre av ungdomsåri, men fekk smaken på «festivallivet», noko som også førte til at toradar vart kjøpt inn i 1985. Første kappleiksmedaljen kom i 1987, og sidan har det vorte mange. Den gjevaste av dei alle kom truleg sommaren 2014 med NM-gull på durspel solist i Steinkjer.

Mange langt ut over kommunegrensa har fått oppleve kandidaten sine musikalske evner, og vedkomande er å rekna som ein musikalsk kapasitet i folkemusikk- og gamaldansmiljøet i Norge. Han er kanskje først og fremst ein utøvande musikar. Men han er også komponist og står bak om lag 250 komposisjonar, mange av desse er i dagleg bruk kring om i heile landet.

Han syter for å føre tradisjonsmusikken vidare til komande generasjoner ved kursing og opplæring rundt om i heile landet frå Harstad i nord til Stavanger i sør, og han har vore dommar på alle nivå i ulike konkurransar.

I mange år har han også lært vidare tradisjonssongar og barnestev til ungane i barnehagen og grunnskulen. Kvar 17. mai i Gaupne er det tradisjon at han saman med 1. klasseborna syng tradisjonssongar og Lustrasongen som elevane lærer utanåt.

Det skal også nemnast at kandidaten er ein mangeårig primus motor i "Musikkens venner" sin revy-produksjon i Gaupne, både som tekstforfattar, skodespelar og musikar. Han har motteke fleire prisar og premiar for sin innsats, og her kan leggjast til at vår kandidat mottok "Vågå-fatet" i 2013. Han kan smykke seg med mange meistertitlar og premiar frå Norgesmeisterskap og Vestlandsmestarskap  som soloartist og som medlem i gruppespel.

Han er òg ein ettertrakta dommar i mange tevlingar innafor folkemusikk og trekkspel, td kappleikar og trekkspelmeisterskap. Og ikkje minst har han sin eigen Gamaldans-festival i Parken i Gaupne, også kjent som Sogn gammaldansfestival. Eit arrangement kandidaten har stått bak sidan år 2000, og som har fått solid fotfeste i gamaldansmiljøet. Arrangementet trekker til seg tilreisande trekkspelentusiastar frå fjern og nær, og har sett Luster på kartet i dette miljøet.

Vår kulturpriskandidat har vore fast medlem i fleire ulike orkester opp gjennom åra, dei meste kjende er nok Elles gaMmaldansorkester i første halvdel av 90-talet, Bentes gammaldansorkester, også på 90-talet, Labakkalaget frå 2005, som også produserte eigen CD, og Hafslobelgen der han har vore musikalsk leiar i 15 år.

Kulturprisen skal altså ikkje reknast som tilskot til planlagde oppgåver, men som ei påskjønning. Og det er med bakgrunn i dette at Luster kommune i år har vedteke å tildele kulturprisen for 2014 til Arve Bjørn Røneid.

Prisvinnaren spelar "Makaronivalsen" for kommunestyret

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Kandidaten som i år skal ta i mot kommunen sin kulturpris har vore ein aktiv kulturarbeidar på meir enn eitt felt. Mange har møtt kandidaten gjennom ulike arrangement der musikk og song har prega repertoaret.

For allereie som 8-åring stod kandidaten vår på ei scene og spelte for eit lydhøyrt publikum. Med tradisjonsmusikk og eit inspirerande miljø heime og i nærmiljøet varte det berre nokre få år før det vart studioopptak og formidling over radio i regi av NRK.

Om oss nordmenn vert det av og til sagt at me er fødde med ski på føtene…. Men om kandidaten ikkje akkurat løyste spelet sitt frå navlestrengen så vel me å tru at interessa for musikk  mest sannsynleg var medfødt, og at val av instrument vart like naturleg eit familieanliggande. I alle fall vart kandidaten vår med som artist på Toradarkappleiken i Vågå i 1986 og kapra 1. plassen i sin klasse, og året etterpå under Vestlandskappleiken på Voss vart det 2. premie. Dette gjorde det også aktuelt å stille på Landsfestivalen i Gamaldans på Fagernes i 1988 der det også vart heiderleg plassering i ein hard konkurranse.

Var trekkspelet favoritten i frå starten har toradaren teke meir og meir over – og er vel kanskje favoritt instrumentet i dag.

Etter kvart som musikaren fekk utvikla seg kom også interessa for songtradisjonar som stev og kveding. Og i dag er vel dette for mange også eit kjenneteikn på kandidaten.

Inspirasjonen har røter i norsk folkemusikk-tradisjon både i sjangeren til gruppa Tiriltunga, men også i dei lokale informantane som kunne både syngja gamle viser og fortelja om bakgrunnen. Kandidaten har ikkje gått i lære, men har sett eit sterkt personleg preg på framføringa.

Historiane bakom fortel han meir enn gjerne, og sjølv påstår han at stoffet har krav på å bli framført for å bli kjent – og helst brukt i dei lagi han opptrer i.

Kandidaten har delteke i Fylkeskappleiken, og vann klassen Kveding. Samtidig fekk han 2. plass i klassen gamaldans med gruppa Skjolden Danseorkester.

Kulturpriskandidaten likar å opptre og spelar som kjent på mange strenger i so måte. Arrangørar både i og utanfor kommunen har fått oppleva talentet som bur i denne kandidaten. Og for kandidaten vart det også ei stor oppleving å bli engasjert i ein fylkesturne i regi av Folkeakademiet. Dette skapte også nye arena både med skuleklassar og ulike publikumsgruppe i heile Sogn og Fjordane.

Kandidaten har også vorte knytta til prosjektarbeidet med tradisjonsberarar i landbruket  som no har munna ut i eit undervisningsopplegg for grunnskular og barnehagar.

Nettopp Mørkridsdalen er vorte sentralt i dette prosjektet takka vera kandidaten som både representerte kunnskapen og tradisjonsdelen.

Eitt av resultata er filmen frå Naturhushald til Nasjonalpark, regissert av Bjørn Bergum og finansiert med midlar frå Kulturdagane i Skjolden.  Læremiddelmateriell er no også tilgjengeleg etter at Statens Naturoppsyn (SNO) oppdaga at det her var gjort eit grundig førearbeid som dei no kunne gjera seg nytte av i sitt arbeid overfor skular og barnehagar i heile landet.

Denne unike kunnskapen om gardsdrift på «gamlemåten» fekk kandidaten vår overført gjennom aktivt arbeid frå besteforeldra som dreiv småbruket sitt i Dalsdalen på dette viset fram til 1980.

Kandidaten kan med rette kallast ein allsidig og sprudlande kulturformidlar, og som ved sin væremåte skapar god stemning og humør ved sitt nærver.

Og me er heller ikkje i tvil om at vedkomande er til inspirasjon for dei som får oppleva å vera i lag med han.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at KULTURPRISEN for 2013 skal tildelast: Kjell Einar Ormberg.

Ordførar Ivar Kvalen sin tale under opninga av kommunestyremøtet, torsdag 13. desember 2012:

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Kandidaten som i år skal ta i mot kommunen sin kulturpris har gjennom media – over tid - vorte mest kjend som «husdoktoren». Men lokalt har han gjort seg mest kjend som ein særs kunnskapsrik entreprenør og aktør i kulturlivet både i Luster kommune men også i store delar av Sør Noreg. Om seg sjølv brukar han til og med omtalen som «steingal».

Bergensaren Geirr Vetti vart fenga av dronning Sonja si forteljing om Ormelid på radioen for vel 25 år sidan. Han for strake vegen til Luster og Ormelid. Sidan har han vore fenga av kulturhistoria og dei uttallige  kulturminna i Luster kommune.

Engasjementet viser seg att gjennom fleire restaureringsprosjekt han har vore involvert i på ulikt vis, anten som pådrivar og ideutviklar, rådgjevar / konsulent , men ikkje minst gjennom arbeidet med å byggja oppatt sin eigen høgdegard – Skåri i Mørkridsdalen.

Av alle prosjekta nøyer eg meg her med å visa til Munthehuset i ytre Kroken som og var det fyrste, større anlegget han gjekk i gang med her i Luster.

Han er av dei som har sett det store potensialet som kulturminneressursane i Luster representerer. Dette nyttar han også eit kvart høve til å minna innfødde om, eller fortelja tilreisande om. Spesielt høgdegardane og steinstovene er hans store interesse.

Han har gjort lustringane medvitne på den kulturarven me har i kommunen, og ikkje minst gjeld det arbeidet med stein i det heile.

Med si store kontaktflate, interesse og allsidige kunnskap om bygningar, handverk og arbeidsmetodar, har han verkeleg sett Luster på kartet. Hans engasjement innafor bygningsvern er stort, og både distriktet vårt og landet elles nyt no godt av det.

Siste åra er det særleg muring ved hjelp av sherpaene frå Nepal som har stått i fokus. Dette omfattar restaurering av steinhus, murar og bygging av turvegar i nasjonalparkar både i Luster og elles i sør-Noreg. Kontakten og samarbeidet med dyktige handtverkarar frå Nepal har vorte vide kjent.

Han evnar å sjå muligheiter i kulturminna som få andre gjere. Dette, saman med den store arbeidskapasiteten, gjer at han også har stor gjennomføringsevne på det han går i gang med. Samtidig er han også ein stor igangsetjar og døme på dette er Fuglesteg i Fortun, strandsitjarmiljøet i Solvorn og  Bryggjehuset på Skjolden.

Han evnar å tolke bygningane og å sjå løysingar på bygningen sine premissar. Han har ei eiga evne til å sjå muligheiter der andre stort sett berre ser problem - noko som t.d. fredinga av Ormelid er eit døme på.

Som mangeårig leiar i Luster sogelag er han også involvert i laget sine prosjekt, m.a. Hesteskårane og husmannsvesenet i Luster sin plass i den nasjonale historia har han sett fokus på gjennom prosjektet ”Nasjonalt dokumentasjonssenter for husmannsvesenet”.

På Riksantikvaren sin 100-årsdag no i haust mottok han også kulturminneprisen  - den første kulturminneprisen i landet vårt.

Han har vorte lustring og funne sin heimplass i Skåri. Der ingen skulle tru at nokon kunne bu, – slik Bruaset skildra garden gjennom TV-programmet med same namn.

Der på tunet har både steinstove, steinfjøs og gamle lafte-bygg frå andre delar av fylket fått nytt liv,  til inspirasjon for dei mange som etter kvart har besøkt og fått omvisning i Skåri.

Kandidaten kan med rette kallast ei eldsjel med god formidlingsevne, og som er til inspirasjon for andre.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at KULTURPRISEN for 2012 skal tildelast: Geirr Norman Vetti.

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.:

Kandidaten som i år skal ta i mot kommunen sin kulturpris har vore sentral i kulturlivet i Luster kommune i mange år. Han har engasjert seg over eit breitt spekter av kulturaktivitetar frå ungdomsarbeid og idrett til lokalhistorie og sogeskrivar. I mange lag og organisasjonar, samankomstar av sosial art og ikkje minst som programleiar og visevert har han Kåre vore i fokus. Han har i det heile vore eit ”ja” menneskje av det sjeldne slaget.

I åra etter at Kåre Øvregard slutta som rådmann i Luster, har han vore forfattar av følgjande lokalhistoriske verk:
 

* Skulen i Luster gjennom 250 år og  kom ut i 1996.

* Stølar og stølsliv i Luster kommune som kom ut i i 1999.

* Leirdalen, ei perle i Luster, utgitt i 2003.

* Tiriltunger og brennenesler, ho Brita Moste og andre små soger. Denne boka

    vert også nytta i mange av skulane og kom ut i 2007.

* Jostedal kyrkje. Fakta og segn og soge gjennom 350 år er ei bok som vart til i   

    eit samarbeid med fleire medforfattarar, og utgitt i 2010.

I tillegg til nemnde bøker har Kåre Øvregard skrive ei lang rekke kortare lokalhistoriske artiklar i publikasjonar retta mot eit lokalt publikum, t.d. i ”Bjønnaposten” og i ”Jostedal skule- og bygdeavis”.

Til saman ein imponerande produksjon av lokalhistoriske skrifter som me kan vera stolte over.

I ein alder av 78 år er han framleis aktiv på mange område.

Akkurat i desse dagar brenn han for Engjadalen. I eit samarbeid med Svein Nybø utarbeidar han og set opp informasjonsplakatar rundt om i Engjadalen. Der vil ein få informasjon av ymse slag som har allmenninteresse for turgåarar, m.a. mykje historisk informasjon.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at KULTURPRISEN for 2011 skal tildelast Kåre Øvregard.

Gruppa Tonereise f.v. Arve Lomheim, Tor Magne Kvamsdal, Asbjørn Handeland, Klaus Vigdal, Erling Vigdal og Ragnar Vigdal. Ikkje til stades: Hans Arvid Wassvik.

I nominasjonen til årets kulturpris heiter det m.a.: Kulturprisen for 2010 vert i år tildelt ei gruppe personar som gjennom tonar og tekstar fører vidare ein kulturskatt av store dimensjonar, nemleg arven etter Ragnar Vigdal. Denne gruppa tel i dag sju medlemar og har gjennom sitt engasjement og store aktivitet vore med og sett Luster på kartet. Medlemane er: Klaus Vigdal, Ragnar Vigdal, Erling Vigdal, Tor Magne Kvamsdal, Asbjørn Handeland, Arve Lomheim og Hans Arvid Wassvik.

Det starta med Vigdal Symposium der Klaus Vigdal var sentral, og representerte familien og etterkomarane etter faren, Ragnar Vigdal. Omlag samtidig vart sonen Erling Vigdal engasjert musikalsk i Absolute Blues. Tonereise vart for alvor eit namn i det lokale og nasjonale musikkmiljøet etter innspelinga av den første CD-en som symbolsk skulle bli heitande Arven. Her har gruppa Tonereise introdusert eit publikum for både den tradisjonelle, religiøse folkemusikken og den noko meir vidareutvikla sang og musikkforma som også skulle bli gruppa sitt varemerke. Namnet Tonereise er også eit namn med eit spesielt innhald, og ein arv etter Ragnar Vigdal si plate med same namn. Gruppa har hatt eit fast mannskap heile tida ho har eksistert, men Hans Arvid Wassvik kom først med som ”gjesteartist” i gruppa frå 2006, og som fast medlem frå 2008.

For gruppa har det vore eitt overordna mål å vidareføre denne melodilinja og kulturarven som Ragnar hadde eksponert. Men samtidig har det også vore eit visst mål å kunna utvikle si eiga form og sin eigen stil som eit forsøk på å få ungdom og andre til å høyra på. Tonereise er likevel rimeleg allsidige når det kjem til musikalsk repertoar, og spelar det meste. Ein raud tråd, er den musikalske ”dåmen” som Ragnar brukte å definere den som, gjennom tradisjonell folkemusikk, folketonar og salmeskatt.

Arrangementa med Tonereise har etter kvart vorte mange, og gruppa har fått oppdrag både i kulturhus, kyrkje og på musikk-festivalar. Plateproduksjoner tel i dag to CD-ar. Den første som me har nemnt, Arven, kom i 2007 og Lekmann i 2009. Melodiar frå desse produksjonane har vorte C-lista i NRK P1 og såleis nådd ut til eit stort publikum nasjonalt. Gjennom sine turneaktivitetar og studioarbeid har Tonereise skaffa seg eit namn i musikkmiljøet på landsplan. Platesalet har til no dekka lånet med å finansiere produksjonane + ein reserve til å koma i gang med dei neste studio-innspelingane. Lokalt næringsliv og kommune har vore med å støtta denne plateproduksjonen og marknaden i heimefylket har teke vel i mot Tonereise. Likevel har dei landsdekkande turneane til no ikkje fått plass i tidsplanleggjaren til gruppa. Utsiktene er likevel gode etter at Folkeakademiet har valt Tonereise som del av den kvalitativt sila Kulturmenyen.

Det å skape kultur på denne måten er både eit resultat av godt kameratskap, musikalsk evne og innsikt, men også det enkle tilhøvet i å like å opptre for eit publikum. Utfordringane ligg der sikkert framleis på fleire ulike område og nivå. Ei sentral utfordring er dette med å bli promotert og gitt høve til å opptre for eit publikum som set pris på denne musikken. Av konkrete framtidsplanar vert det no arbeida på tre plan: turnear, juleplate i 2011 og prosjektet Tonereise m/venner.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at kulturprisen for 2010 skal tildelast: Tonereise.

- Kulturprisen for 2009 vert i år tildelt ein person som alltid ”har vore der” og hatt ei hand med på det meste. Sjølv er han mellom dei som har stått fram og vorte synleg, sjølv om aktiviteten er skapt av eit heilt miljø.

Det sa ordførar Torodd Urnes då han annonserte Finn Roald Skare som vinnar av kulturprisen i starten på julemøtet til kommunestyret. Og han heldt fram:

- Det heile starta med interessa hans for fagforeiningsarbeid og som tillitsvald i Norsk Bygningsarbeiderforbund. Denne skuleringa og etter kvart tileigna kunnskap og praksis skulle visa seg å verta nyttig for dei aktivitetane kulturpriskandidaten også seinare har engasjert seg i.

Poltisk engasjement vart også skapt som fylgje av dette, og i ein periode på åtti-talet var han også medlem av Luster kommunestyre, perioden etterpå i skulestyret.

Men også heilt lokalt organisasjonsarbeid vart ein del av kandidaten sitt engasjement, og eg vil her kort nemna tillitsverva i det lokale idrettslaget og bygdalaget.

Han har tanke for så mangt, og får folk med seg. Alltid hjelpsam og i godt humør. Teknikken er i trygge hender når lokale arrangement skal gå av stabelen, anten det er 17.mai – eller andre samkome som f. eks. Lustraløpet som han har vore med å arrangere i alle år.

Radio Luster eit hjartebarn

Kandidaten har utvist eit allsidig og breitt engasjement innan kulturlivet, men det er i nærradioen – Radio Luster – at kandidaten truleg har lagt ned størst innsats. Sidan 1986, då kandidaten første gong prøvde seg som programleiar og til han overtok det tekniske ansvaret i Radio Luster,  leia den tekniske utbygginga av sendaranlegget på Molden, og no for tre år sidan starta prosjektet med straumframføring til fjelltoppen, har det vorte mange ”frivillige” timar.

I Radio Luster er kandidaten mest som ”pytt i panne” og dekker dei fleste funksjonane frå teknikar til program-medarbeidar, og no i dei siste to periodane som styreleiar i tillegg.

Luster kommune har med denne tildelinga valt å leggja vekt på at kandidaten har utmerka seg i særleg positiv kulturell samanheng. I statuttane er det også lagt vekt på at kulturprisen skal vera ein honnør for oppofrande kulturarbeid og vera ei påskjønning for frivillig innsats.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at KULTURPRISEN for 2009 skal tildelast Finn Roald Skare, avslutta ordføraren. 

Gåvesjekk på 10.000 kroner og eit diplom var synlege teikn på denne pristildelinga.

Luster Danseverkstad fekk kulturprisen 2008, her saman med ordførar Torodd Urnes etter utdelinga. Frå venstre: Dag Rune Sjølie, Christer Sjølie, Ramon Navarro, Oda Mølmesdal Flaten, Eli Høyheim, Sandra Solvi, Elice Gandrudbakken.

Kulturprisen i år vert tildelt ein kulturaktivitet som er både ny, ung og spennande. Tradisjonen er nok ein del av dei kulturelle røtene våre, men utforminga, koreografien og intensiteten er av relativt ung alder, sa ordførar Torodd Urnes då han delte ut prisen til Luster Danseverkstad under julemøtet til kommunestyret.

Luster kommune har med denne tildelinga valt å leggja vekt på tre tilhøve: For det første er det eit viktig moment at aktiviteten har skapt eit stort engasjement mellom ungdommen. Heilt frå starten av har intensjonen med denne aktiviteten vore å engasjere ungdom i ein type aktivitet som dei sjølve vert opptekne av. Konkret kjem dette til uttrykk ved at ungdommen sjølve vert opplærde til å fungere som instruktørar og læremeistrar for nye aktive.

For det andre har denne aktiviteten vist oss - ja, ”overbevist”, trur eg at eg vil seia, om at det er fullt ut mogleg å skape ein høg kvalitet på det me gjer berre vilje og tålmod rår, og trening og atter trening vert prioritert.
Ein fantastisk innsats gjennom Ungdommen si Kulturmønstring på lokalt, fylkes- og nasjonalt nivå har vore ein god dokumentasjon på at desse ungdomane også har nådd eit høgt fagleg nivå.
Sjølv har me fått oppleva aktiviteten deira i form av programinnslag her i Sogn, og det er ikkje vanskeleg å bli imponert over den harmonien, spensten og akrobatikken.

Og for det tredje skapar aktiviteten i seg sjølv eit verdifullt grunnlag for å byggja vennskap og relasjonar både i eit lokalt, nasjonalt og internasjonalt perspektiv.

Inspirerande og motiverande

Kulturprisen i år går til ei gruppe ungdommar frå Luster som har gjort seg fortent til prisen. Kommunen vil også, ut i frå eit sterkt ønskje om at denne prisen skal verka inspirerande og motiverande, håpa at me får oppleva meir av den kulturelle aktiviteten og gledespreiinga som de representerar for framtida.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at kulturprisen for 2008 skal tildelast Luster Danseverkstad.

Då må eg få be om at leiaren, Dag Rune Sjøli, kjem fram og tek i mot gåvesjekken på 10 000 kroner på vegne av prisvinnaren. Til kvart av medlemane i Luster Danseverkstad har me og fått laga eit diplom som eit synleg teikn på denne pristildelinga.

Lukke til med det viktige kulturarbeidet også i åra som kjem!

- Tusen hjarteleg takk,
sa Dag Rune Sjølie på vegne av alle medlemane av dansegruppa. Dette var ikkje venta, og vi er ufatteleg stolte. Vi er også stolte over at vi ved dansen kan vere med å binde ungdomane saman. Vi driv ikkje noko dansekonkurranse, her kan alle vere med, avslutta Sjøli før dei takka for prisen med ei danseoppvisning.

Under opninga av kommunestyremøtet 13. desember 2007 vart den kommunale kulturprisen tildelt Bjønnaposten ved Torodd Joranger. Ordførar Torodd Urnes stod for den høgtidlege prisutdelinga, og i helsingstalen sin presenterte han den nominasjonen som låg til grunn for pristildelinga:

Juleheftet Bjønnaposten

har vorte ein tradisjon som alle set stor pris på. Det er eit fantastisk arbeid som her vert lagt ned - i å skriva, samle stoff og redigere eit hefte på omlag 80 sider. Det meste av arbeidet, og ansvaret for at produksjonen skjer innanfor tidsfristar og avtalar er privatpersonen Torodd Joranger si ære. Utan hans interesse og iver for å produsere dette innhaldsrike heftet ville det neppe vorte laga – på dugnad!

Det er viktig for utgjevar og innbyggjarane i kommunen vår at slike oppofrande gjerningar vert lagt merke til - og sett pris på!

Bjønnaposten såg dagens lys i samband med skipinga av idrettslaget Bjørn i 1966. Det fyrste nummeret kom ut til jul i 1967 altså for nøyaktig 40 år sidan. Lagsbladet hadde som hovedfunksjon å fylla behovet for aktiv kommunikasjon mellom idrettslaget, foreldre og føresette – og ikkje minst dei aktive barn og unge innan ulike aldersnivå og idrettsgreiner.

Det grunnleggjande og overordna målet med Bjønnaposten var naturlegvis å fremja dei mange ideane og føremåla  med idretten generelt og det som idrettslaget spesielt bygde sin aktivitet på.

Bjønnaposten sitt julehefte ”Julehelsing” frå Bjønnaposten kom ut allereie første året, og vart svært godt motteke i bygdene våre.

Vore med frå tidleg på 1970-talet

Tidleg på 1970-talet kom kulturpriskandidaten vår med i denne delen av lagsarbeidet, mest truleg sidan han hadde ein viss bakgrunn frå mediaarbeid i ei herverande lokalavis. Som i andre lagsaktivitetar i eit stort idrettslag er det gjerne slik at arbeid og oppgåver må fordelast på fleire sokalla nøkkelpersonar, og arbeidet med Bjønnaposten er heller ikkje noko unnatak i så måte. Både Kåre Øvregard, som i si tid tok initiativet til å starte opp med lagsbladet, men også Jon Halveg, Alf Henning Evjestad, og Ove Nyland har vore med som redaktørar og sentrale medarbeidarar i   desse åri etter 1967.  

Torodd Joranger vart frå 1989 den personen i idrettslaget som tok ansvaret og løfta produksjonen til det nivået som me no har sett resultatet av i dei siste utgåvene. Det er reint teknologisk at Bjønnaposten har gjennomgått den største utviklinga.

”Heimelaga” produkt

Etter at Torodd Joranger kjøpte seg PC sjølv, og fekk installert dei nødvendige programma for å kunne arbeida med grafiske produksjonar, har stort sett alt arbeidet vorte utført lokalt. Sjølve trykkinga av bladet har også føregått lokalt – nærare bestemt i eit nært og godt samarbeid med Sogne Prent i Sogndal.

Redaksjonelt har innhaldet vorte meir og meir orientert mot det å vera eit julehefte. Sjølv om innhaldet vekslar mellom historiar, portrett og naturopplevingar - heng likevel ”dagens idretts-aktivitet” med som ”nissen på lasset”! Utfordringane er nok fleire, men for å sitere ein tidlegare ”bladmann” og redaktør av Jol i Sogn: ”Alle vil ha, og alle vil lesa om det som er kjekt (!), men det er etterkvart langt mellom dei som skriv …..”

Denne forma for lokalprodusert litteratur har naturlegvis ein sideeffekt som heller ikkje kan bli forbigått. Innhaldet og presentasjonsforma er med på å styrkja identiteten vår. 

Som det også har vorte framheva i nominasjonen til årets kulturpris så har dette juleheftet vorte ”ei gullgruve” og eit skattkammer for den lokale kultur- og idretts-soga  i heile kommunen vår. Bjønnaposten vert mykje brukt som ei julehelsing til familie og venner som også bur andre stader. Den vert såleis spreidd over heile landet og enno vidare. Bjønnaposten er so visst vorte ein kjær og etterlengta lesnad for svært mange – ja, eg torer påstå for oss alle! Torodd Joranger har her lagt ned eit stort arbeid, og brukt mykje fritid og energi til stor glede for oss andre!

Prisen til dei mange

I takketalen sin trekte Torodd Joranger fram dei mange som hadde vore med å produsere dette bladet frå sitt opphav i 1967 og fram til i dag, og ville så gjerne dele heideren med alle desse. Og han var glad og stolt over at kommunen med denne prisen ville setje pris på det arbeidet som hadde vorte gjort desse 40 åra.

Kulturprisen for 2006 skal tildelast Signe Fortun, sa ordførar Torodd Urnes under opninga av kommunestyremøte 14. desember 2006.

- Ja, dette var verkeleg overraskande for meg, seier Signe då Lustranytt slo av ein prat med henne etter at all viraken rundt prisutdelinga hadde lagt seg. - Men er svært takksam, legg ho til, og glad for at også min interesse og aktivitet vert lagt merke til og verdsett på denne måten.

- Når du no tenkjer attende på korleis du fekk denne interessa, og for så vidt også vilkåra for å utvikle deg innan teikning og akvarellmåling, kva vil du seia har vore mest avgjerande for din suksess? 

- For det første så har eg alltid lika å teikna og måla. Inspirert av mor mi som også var flink til dette, fekk eg motivasjon og sjølvtillit til å fortsetja.

Men det som kanskje for alvor sette fart i min karriere var møtet med den irske kunstnaren Kristin Jamesson som i 1974 budde her i Luster. Kristin var særleg oppteken av Jotunheimen, ho budde på Turtagrø, og var villig til å bruka tid på meg også. Naturlegvis var eg frampå og henta dei teknikkane og finessane som ho meistarleg kunne, men samtidig opna ho opp ”blikket” for detaljar og effektar.

- Du har måla mange kjende naturmotiv frå Luster, men har du noko favoritt motiv?

Eg er svært glad i naturen, og får inspirasjon i fargar og kontrastar. Tidlegare var eg mest oppteken av å teikna, men no har det vorte akvarellmåling. Denne forma gir svært mange utfordringar i forhold til naturen vår. Det er ikkje til å leggja skjul på at mitt forhold til fjell og vinter liksom har vorte favoritten min. Snø og is, brear og fjell – ja, det er berre å ausa av den fantastiske lustranaturen.

- Men ein blir ikkje lett ”profet i si eiga heimbygd”?

- Eg likar å stilla ut anten det er i Luster eller i Bærum! Det er viktig anten ein målar eller lagar noko anna innan ei kunstform at det er eit interessert publikum, og så er det liksom ekstra kjekt når eg får lov til å stilla ut på Fjordstova, Bryggjehuset, Lustragard og på Pyramiden. Det som betyr mest for meg er at folk likar det eg lagar, og at det er såpass interesse for dette at nokon til og med ynskjer å læra noko av det eg kan gjennom kurs som eg underviser på.

Elles må eg få lov å nemna at noko av det største eg har fått vore med på var ei utstilling som eg vart invitert til å ha i Lismore i District of Watermore i Irland i 1996. Året etter vart eg invitert til å stilla ut på Svalbard og tidlegare i år (2006) fekk eg eitt arbeid gjennom nålauga på Rælingen-utstillingen.

- Skulle du bli utfordra til å sjå litt framover, kva førestillingar og utfordringar vil du då gi oss?

- Ja, først vil eg vel seia at eg er litt bekymra over at mange barn og unge brukar så stor del av tida si med data, video, parabol-TV og andre elektroniske leiketøy. Det som eg tenkjer på er kor lite kreativitet dei får utvikle i seg sjølv. Eg møter også ein del barn og unge gjennom kurs og timar som eg har hatt i ”kulturskulen”, og får stadfesta noko av det eg her har hevda. Eg meiner ikkje at alle skal vera opptekne av å teikna og måla, men det er noko med det at born skal få utvikle meir av sine evner og anlegg enn det som i dag er så veldig populært. Kanskje tenkjer ikkje foreldra over det heller, og noko av det som me likte å stella med i barneskulen den gong eg var barn: formingsfaget, er snart heilt borte – i alle høve i tradisjonell forstand.

- Kva betyr så denne kulturprisen for deg, Signe?

- Først og fremst vart eg glad og audmjuk over at Luster kommune og juryen har valt å gi meg denne prisen - eg lurer sjølvsagt på om eg fortener han - men når det ein gong er vorte slik, so vil eg få sei at eg føler meg inspirert til å fortsetja! Eg har lyst til å halda fleire kurs, eg likar å få oppleva at det gror i mine spor. Heile 82 kurs har eg halde, og eg gler meg kvar gong eg får starta opp eit nytt. Men sjølv om det biletet som vart vurdert til å delta på Rælingen-utstillingen var eit abstrakt arbeid så kjem eg ikkje til å slutta å måla lustranaturen – med og utan is og snø! 

Kulturprisen 2005 gjekk i år til Sigrun og Lars M. Vigdal for oppofrande arbeid med å ta vare på  danse- og musikktradisjonane i Luster kommune. Dans og musikk har lange tradisjonar i kommunen vår, men kanskje mest i Jostedalen. Det er ein viktig del av kulturformidlinga vår å ta vare på desse tradisjonane. 

Dette sa ordførar Torodd Urnes ved utdelinga av kulturprisen 2005 under opninga av Luster kommunestyre 15. desember 2005, og han heldt fram:

Den einaste kjende bygdedansen som me kjenner til framleis eksisterer i Luster kommune, er Jostedalsspringaren. Dei utøvarane som den siste halve mannsalderen har halde denne i hevd ved lokal opplæring, kurs og deltaking i ulike kappleikar, er Sigrun og Lars M. Vigdal. I løpet av dei siste åra har desse gjennom sterkt engasjement lært opp om lag 10 par i denne etter kvart landskjende bygdedansen. Desse para har delteke både på Landskappleik, Vestlandskappleik og Fylkeskappleik.

Ved den siste Vestlandskappleiken i oktober 2005, stilte nokre av desse para igjen til kappestrid. Denne gongen etter mykje øving på hotellet. Dei nominerte har heile tida verka som pådrivarar og har stått på med innkalling gjennom telefon, rundskriv og munnlege oppfordringar. Og sjølvsagt har det også vorte nytta levande musikk til denne øvinga.

Vestlandsmeistrar

Etter tidlegare å ha vorte noko neddømde grunna for lite samøving og samdans, slo Jostedal Spel og Dansarlag i år til med å verta Vestlandsmeistrar. Særleg gildt var det at dei oppnådde ein poengsum som var 1. premievinnarar verdig, heile 12 poeng føre neste lag.

Sett litt frå utsida er me ikkje i tvil om at hadde det ikkje vore for at dei nominerte har vore så iherda og ivrige etter å få lært opp andre dansarar til Jostedalspringaren, så ville denne dansen om 10 - 20 år stort sett eksistert berre i arkivet og i namnet.

Med grunnlag i denne nominasjonen har Luster kommune vedteke at KULTURPRISEN for 2005 skal tildelast Sigrun og Lars M. Vigdal.

Saman med diplomet følgde det med ein gåvesjekk på 10.000 kroner.

Takk til dei som sende inn forslag,

og takk til dei som har bestemt at me skulle få prisen, sa Lars M. Vigdal då han bad om ordet for å takke. Og så bar han fram eit ynskje om at dei som i ungdommen og opp gjennom åra hadde lært å danse springar no må koma på bana att, slik at den kan leve vidare. – Elles ynskjer eg å takke Else Marie Haugen – speledama vår. Ho stiller alltid opp. Utan hennar hjelp hadde vi nok ikkje vorte meistrar, avslutta Lars, som saman med Sigrun takka skikkeleg for prisen ved å danse Jostedalsspringaren med kommunestyremedlemane som ringsitjarar.

- Kandidaten er drivande flink og inspirerande. Kyrkjemusikk, med alt som det inneber, er sjølvsagt hjartebarnet. Alltid er han like engasjert, positiv og blid i tenesta, også om noko ekstra kjem på, same kvar i kommunen det skulle vera behov for hans innsats. Er der ikkje instrument på den aktuelle staden, syter han for å ha med eitt sjølv. Han har til og med bygt sin eige cembalo! 

Kulturprisvinnar Egil Gunnstein Einan tek mot diplom og sjekk frå ordførar Torodd Urnes.

Slik starta ordførar Torodd Urnes då han presenterte kulturprisvinnaren 2004 under julemøtet til kommunestyret, og heldt fram: - Kulturpriskandidaten sine musikalske evne blir lagt merke til langt utanfor distriktet vårt. Fleire gonger har han fått spørsmål om konsertar i andre kyrkjer og konsertlokale som t.d. domkyrkja i Bergen no sist i september.

Han akkompagnerar utan vanskar kjende musikarar og songarar. Sist sommar, under Fortun kyrkje sitt jubileum, var det operastjerna Knut Skram som gav til kjenne at det ikkje var vanleg å møta slik kompetanse ute i distriktet.

Ekstra innsats for lokalsamfunnet

Forutan å fylla stillinga som kantor serdeles godt, gjer han ein utruleg innsats for lokalsamfunnet langt utover det som føl med jobben. Eigne orgelkonsertar, og på cembalo, har han hatt heile tida, åleine eller i samspel med andre. Kyrkjemusikkveka i Luster arrangerar han framleis, sjølv om budsjettsituasjonen ikkje tillet tilreisande musikarar. Tingingsverk for kor og orgel, skrive spesielt for fleire av kyrkjene våre, har han fått i stand. Såleis er kontakten med komponistar og leiande personar innan fagfeltet teke godt vare på.

Sjølv om budsjettet ikkje alltid strekk til med midlar til kyrkjemusikalsk arbeid, driv han framleis med konsertar og korarbeid. Ikkje berre eitt, men fem kor og korgrupper  har han under dirigentstokken! Dei som får glede av å vera med på dette er både barn og vaksne, unge og eldre. Han evnar å trekka fram lokale krefter, finn fram til musikalske aktørar, lærer frå seg og oppmuntrar utan å gå trøytt!

Han når fatt i og får med ei breidde av folk i bygdene våre. Såleis blir det kjennskap til og oppdragelse i utøvande klassisk, musikalsk  tradisjon og arv. I periodar har han også vore dirigent for korpset på Hafslo og Sogn kammerkor.

Kandidaten er levande oppteken av musikk og song

Han gjev mykje av seg sjølv og deler gjerne sine kunnskapar i musikk med andre. Me meiner difor at han er ein svært god kandidat til Luster kommune sin kulturpris.

Ordføraren og kommunestyret sluttar seg også til avslutnings-poenget i nominasjonen:  Me må vita å setja pris på Egil Einan sin kapasitet, hans engasjement og arbeidsglede! Til lukka med kulturprisen for 2004 – og eg ber deg om å koma fram å ta i mot det synlege teiknet som er ein diplom, i tillegg til ein sjekk på kr. 10.000, avslutta ordføraren.

Ein glad kulturprisvinnar takka

- Dette kom overraskande og uventa, men det viser at de ser mangfaldet i kulturbildet, sa Einan då han takka for prisen. -  Barnekorarbeid er kanskje ikkje det som gjev mest status slik som t.d. meir fysiske aktivitetar. Men alt høyrer til i det store og fine mangfaldet. Å arbeida med kor og barnekor er som å stella den finaste urtehage. Det er ei mengd med ulike ”urter” – ikkje ei stemme er lik, og stemmene må handsamast med den største varsemd.

Kva gjer ein når ein syng?

Det spørsmålet fekk den svenske songpedagogen Gunvor Sãllstrøm ein gong av eit lite barn, og dette fekk henne til å undra/tenkja vidare. Svaret på spørsmålet ho fekk kom spontant: ”Ein vert glad.”

”Men”, seier Gunvor Sãllstrøm, ”det finst eit ordsråk som seier: ”Sången ãr ur sorg opprunnen”. Begge påstandane er vel rette, og viser at songen spring ut frå kjenslene våre for å avlaste eit sterkt kjensletrykk inni mennesket. Arbeidet hennar vart gjeve ut i 1988 i ei bok med den innhaldsrike tittelen: ”Mãnneskerøsten – Så underfull, så full av liv”.

Kultur – det er å dyrka, odla og edla

Det tek tid. Det handlar òg om å gi noko vidare. Me veit òg at det med oppslutnad vil variera. Song og musikk høyrer så avgjort heime i kyrkja der eg har min arbeidsplass. Så å driva med kor, song og musikk er interessant. Og ikkje minst – ei takk til dei som er og vil vera med.

Tildelinga er ei tildeling til alle dei aktive og meir passive som er med, og ei tildeling til det å prøva og arbeida med song og musikk ut frå sin eigen eigenverdi, avslutta Einan, som saman med deler av Hafslo mannskor takka med eit flott kulturelt innslag.

Kulturprisen kom uventa, sa ein glad Einan i takketalen sin.

Kulturprisen 2003 til Lars Nitter Sie

- Kulturprisvinnaren har heilt sidan barndommen fått opplæring og innsikt i dei tradisjonane som knytte seg til arbeids- og kvardagslivet. Foreldra viste å setja pris på kulturarven, og gjennom praktisering av lokale tradisjonar og aktivt vedlikehald av alt frå bruksting til bygningar og verktøy fall det etterkvart naturleg å sjå sakene an i lys av denne arven, sa ordførar Torodd Urnes då han delte ut kulturprisen 2003 til Lars Nitter Sie på julemøtet til kommunestyret. Saman med diplomet følgde det også ein sjekk på 10.000 kroner.

Og ordføraren heldt fram: - Det er mange som i dag vil nikka anerkjennande til det arbeidet som årets kulturprisvinnar har stått for – og framleis brenn ihuga for. Ikkje minst i vedkomande sitt nærmiljø, men også i eit større geografisk perspektiv.

Luster kommune er vide kjend for dei mange og unike kulturminna. Forvaltaransvaret og tilsynet med eit kulturminne set krav til oss som innbyggjarar og politikarar. Det er og eit viktig varemerke for ein kommune i dag å kunna visa til kulturminne som har gjennkjenningsverdi både i eit lokalsamfunn og i verdssamfunnet. Det er med på å styrke identiteten vår, og gjer opplevingane i ein vakker og variert natur meir innhaldsrike og kvalitativ gode.

I nominasjonen for årets kulturpris er dette eitt av dei sentrale momenta, nemleg den rollen me spelar overfor eit kulturminne som er i ferd med å bli borte, gløymd eller på andre måtar går ut or folks omtanke og bruk.

Pilotprosjektet Stuaflåten

I mange år har Lars vist eit eineståande engasjement og ”stå – på – iver” gjennom det lokale sogelaget for bygdebok-prosjektet med innsamling av opplysningar til gards- og ættesoga.
Han har teke mangt eit initiativ til å få folk opptekne og glade i kulturlandskapet både med sine særprega naturopplevingar, men også dei menneskeskapte spor etter forfedrar – gjerne med eit islett av slit og ukueleg optimisme. Eitt av desse er den fasinerande og utruleg, men likevel spesielt lokaliserte husmannsplassen Stuaflåten. Denne gamle husmannsplassen som i si tid høyrde til garden Ytre Eikum, men som likevel er lettast tilgjengeleg frå Mollandsmarki, representerar noko av det særeigne mellom våre kulturmine.

Over tid har dette vorte til eit verkeleg føredøme – ja, eit pilotprosjekt for dei som er opptekne av kulturminnevern. Frå å vera eit sjeldan turmål for folk som ville prøva noko nytt i Lustranaturen, er Stuaflåten i dag vorte både eit spesielt turmål, ein ekskursjonsplass for studentar og skuleelevar - til og med frå nabokommunar. – Men ikkje minst er det vorte ein stad der folk med sansen for tradisjonar også kan få vera med på ljåslått, hesjing og praktisk restaureringsarbeid på det som er att av bygningar på plassen.

Kulturprisvinnaren er i nominasjonen trekt fram som den som har vore sjølve drivkrafta i dette arbeidet. Han har i tillegg til å visa interesse, og teke initiativ i dette store dugnadsprosjektet, og brukt seg sjølv både i planlegging, praktisk arbeid og guiding.

Når me då i tillegg veit at han er fødd i 1920, og veit kva for fysiske anstrengelsar som har utspelt seg på Stuaflåten – for ikkje å gløyma ”til og frå” denne plassen, er det ikkje mindre imponerande!

Lars takka og inviterte til Stuaflåten

- Takk for prisen og æra som de viser meg. Eg vart heilt overraska då kultursjefen informerte meg om vedtaket. Eg rekna ikkje med at eg kunne ha fortent å få Luster kommune sin kulturpris. Når eg fyrst får den, so seier eg hjartleg takk, sa kulturprisvinnaren i takketalen sin, og heldt fram med å fortelje om historikken til Stuaflåten, og arbeidet som er utført der dei siste åra.

- Tidleg vår er eit kjennemerke for denne buplassen hengande over Lustrafjorden med utsikt utover til Fodnes og innover mot Kroken. Hans Stuaflåten var den siste som budde fast der. Han og kona hans, ho Anna, og dotteri Maria, og Alida som Anna var bestemor til. Skulen deira var på Molland. Hans var postbud til han flytte derifrå i 1913. Årsløna hans skulle vera 50 kroner. Kyrkjevegen til familien på Stuaflåten var til Solvorn.

Mykje kunne vore fortalt om livet på denne plassen, om korleis det var å onna og fora dei dyri som måtte til for å fø ein heil familie, men også korleis det sosiale livet arta seg for ein familie som budde slik til som dei på Stuaflåten gjorde. Men eg vil slutta med å seia at dette må de sjøle tenkja i gjennom når de er der på plassen.

Velkomne til Stuaflåten – til potetkaker med sirup på!

Derfor vil eg be alle i kommunestyret med ned på Stuaflåten til våren – for eksempel i mai. Eg skal by på potetkaker og de sjølve teke med kaffi. Smør og sirup høyrer med til serveringa når me har dugnad, så det skal eg ordna med óg, avslutta prisvinnaren.

Raus gåve til Stuaflåten

I ettertid er Lustranytt vorte kjend med at Lars ikkje sette pengane han fekk inn på sin private konto, men valde å gi heile summen på kr. 10.000 til Stuaflåten.

Kulturprisen for 2002 vart delt ut i starten på kommunestyret sitt julemøte den 19. desember, og ordførar Ernst Veum sa m.a. dette i samband med prisutdelinga:

Eit lett val

Også i år kom det inn forslag på fleire gode kandidatar til årets kulturpris. Juryen hadde det likevel lett med å peike ut årets prisvinnar. Kandidaten er sterkt engasjert i antirasistisk arbeid, for menneskeverd og likeverd. Kandidaten har rett og slett - brytt seg!

Kandidaten har ein sterk personlegdom - alt ho føretek seg er prega av positive haldningar - og trua på det gode i menneska.

Etter kvart vart ho invitert til våre riksdekkande fjernsynskanalar. I NRK og TV2 har ho delteke i ymse debattprogram. Både her og elles i media framstår ho roleg, reflektert og konstruktiv i debattane. Kandidaten har også vore nytta som foredragshaldar rundt omkring i heile landet. På stader som Gjøvik, Levanger, Orkdal, Tromsø med fleire har ho har vore frontfiguren i arrangement mot rasisme.

I vårt eige fylke vart ho slegen til "Losnariddar" i Solund. Ho har også delteke i antirasistisk arbeid i nabokommunen Sogndal, på Kaupanger, i Stryn, i Vik, i Høyanger og i Svelgen. Me vil også nemna hennar engasjement i Stopp Volden – kampanjen, og den rollen ho spela i det store ungdomsarrangementet som vart arrangert i Parken i Gaupne i sommar. Ho er framleis etterspurd når tema som "menneskeverd" og "likeverd" er på dagsorden. I november månad snakka ho til folk i Fotballforbundet på Breiddekonferansen med dette temaet.

Kandidaten er gjerne mest kjend som mor til Arve Beheim Karlsen. Etter svært opprivande og resursskrevjande rundar i rettsystemet, har kandidaten skrive ei bok om hendinga som familien har vore igjennom. Denne boka "Arve" med undertittelen "sonen min" er ei sterk dokumentarisk bok.  Forfattaren utleverer der den brutale sanninga - om rasisme på liv og død i vårt bygdesamfunn.

Kommunen kan vera stolt av ein ambassadør som med sin klingande Hafslo-dialekt presenterer ærendet sitt på ein verdig måte.

Me for vår del vil markere årets kulturpris med eit handslag for det viktige arbeidet som ho Kari står for. Det er kommunen sitt håp at me med denne prisen kan oppmuntre deg til å stå på vidare!

Kulturprisen skapar forventningar

Kulturprisvinnar Kari Beheim Karlsen heldt ein lengre takketale som synte det store engasjementet hennar, og ho innleia med diktet ”Kan jeg gjøre noe med det?” av Gunnar Roaldkvam. Diktet er gjengitt nedanfor.

- Kulturprisen som de nettopp har gitt meg, tek eg imot som eit svar frå dykk på spørsmålet i diktet ”Kan me gjera noko med det?”. Med å gje denne prisen til meg, seier de: Ja, me vil gjera noko med det. Og prisen skapar forventningar. Forventningar til meg ut i frå dei grunngjevingane som vart brukte då eg fekk prisen, men og forventningar til dykk, som politikarar, som medmenneske, som busette i Luster kommune.

For meg er prisen eit av dykkar mange viktige bidrag i arbeidet for menneskeverd, i arbeidet for likeverd, i arbeidet for at alle som bur og lever i Luster kommune skal føla seg trygge og inkluderte i fellesskapet. For meg er trivsel og tryggleik grunnleggjande for utvikling og læring, og det er vondt å høyra når det i samband med statsministaren og fire andre etatar sitt manifest om mobbefri skule innan 2 år, vert sagt at det er 40.000 born og unge som kvar dag vert utsett for mobbing i norsk skule. Dan Aleveys seier 75.000. Men statsministaren og dei fire andre vil ikkje oppnå noko som helst om ikkje du og eg hjelper til og bryr oss, og handlar i kvardagen – kvar dag i veka, heile året, sa Kari.

Heile talen kan de lese ved å gå inn på www.luster.kommune.no / Kultur og fritid.

Kan jeg gjøre noe med det?

Når jeg ser at tunge skyer

Trekker mørket over oss.

Når jeg ser de sliper kniver

Og legger opp til å slåss.

Kan jeg gjøre noe med det?

Når jeg ser at noen stiger,

Mens de trykker andre ned.

Når jeg ser at mange skjelver

Og bøyer av for det som skjer.

Kan jeg gjøre noe med det?

Når jeg ser at drømmer blekner,

Og visjoner visner hen.

Når jeg ser at tvilen hersker,

Så lite tro vi har igjen!

Kan jeg gjøre noe med det?

Hva kan jeg gjøre?

Jeg er så liten.

Hjelp oss sammen,

Vi som tror

At mye kan vi,

Hvis vi vil det,

Mens vi lengter

Her på jord.

Kan vi gjøre noe med det?

I nominasjonen av årets kulturprisvinnar heiter det:

Årets prisvinnar har gjennom mange år lagt ned eit stort arbeid til glede for sang og musikklivet spesielt, men også for revy- og teater interesserte i bygdene våre. Som mangeårig tillitsvald i det lokale skule- og ungdomskorpset, og pådrivar i Musikkens Venner, fekk kandidaten utfolde seg på mange vis. I snart 30 år har kandidaten vore styremedlem i sistnemnde organisasjon. 

Den aller største kulturelle innsatsen  har kandidaten lagt ned i gjennom deltaking i dei aller fleste revy- og teaterstykka som har vore sette opp i Gaupne i perioden 1955 og til dags dato. Truleg kan det dreia seg om mellom 15-20 oppsetjingar. Debuten hadde kandidaten i eit teaterstykke som vart oppført på ”Kroka-skulen”, eller det som i dag er betre kjendt som Munthe-huset, i 1954 – og sidan har det altså gått slag i slag. Kandidaten har markert seg i revysamanheng både i og utanfor Luster kommune, og har ofte vore trekt fram som «høgdepunktet i revyen» i avisomtalane etter fram-syningane. Det som kjenneteiknar kandidaten er det store og smittande engasjementet han viser.

Han har vore «primus motor» både i korpsarbeid og revy-samanheng, og for mange er han den personen dei fleste forbind med lokal revy i Luster kommune.

Den store glansperioden hadde kanskje kandidaten i perioden rundt den store kommunesamanslåinga i 1963 – der tilgangen på gode idear og innslag formeleg ”stod i kø”.

Men revygjengen har klart å fanga opp det som skjer i kommunen fram til i dag også – og med kløktig satire og gode replikkar har det vorte skapt underhaldning av klasse.  

Luster kommune har ved årets utdeling valt å understreka kor viktig det er med breidde og allsidigheit i det lokale kultur-arbeidet. Og som det vert lagt vekt på i ordtaket: Me har ikkje meir moro enn det me skapar sjølve!

I vår tid med stor påverknad ut frå, og i eit utall av kanalar, vert det ei utfordring å ta vare på det lokale – både i replikk-kunst og sceneshow.

Kulturprisen for år 2001 går til Harald Bruflat!

Prisen i 2001 er på kr. 10.000, eitt diplom med påtrykt  J. Flintoe sitt målarstykke frå Kroken, også kjendt frå framsida på Lustranytt nr.4/1997. 

2000: Luster Turlag

1999: Sogelaga i Luster

1998: Trygve Ormberg

1997: Sigrid og Olav Kjos-Venjum

1996: Bjørg G Hovland

1995: Margit og Olav Rygg

1994: Thomas Kjørlaug

1993: Ikkje utdelt pris dette året

1992: Asbjørg Ormberg / JSA

1991: Hermod Nitter Walaker

1990: Erling Eide

1989: Oddvin Njøs

1988: Ragnar Vigdal

1987: Anders Fortun

1986: Johannes Harberg og Gudmund Bøyum

1985:  Hafslo i.l.